مقاله : اصول صحنه نگاری معمای قتل بر مبنای روانشناسی شخصیت های داستان در  فیلمنامه  جنائی 

الیزا سعیدی[1]

ایمیل :Asatid.ir@gmail.com

نحوه نگارش پژوهی فیلمنامه جنائی بر اساس داستان نویسی برای  قتل های سریالی

برای شکل دادن به فیلمنامه جنائی در مورد قاتل سریالی، سوالاتی را مطرح می کنیم که پاسخ آنها باید به صورت منسجم در بخش های داستانی فیلمنامه جنائی ما قرار داشته باشند و بی تردید این پاسخ ها اصولی است که نوشته ما را منسجم و آنطور که باید خواهد نمود.

در بخش اول باید به سوالات زیر پاسخ داد :

قاتل سریالی کیست ؟

او یک بیمار روانی است که باید مورد روانسنجی قرار گیرد . عموما قاتلان سریالی به دو دسته تقسیم می شوند نوع اول نوع روان پریش یا در اصطلاح تخصصی سایکوزیس[2] هستند که معمولا در درک پیرامون خود دچار اختلالات توهمی و هزیانی بوده و بر عمل خود تسلط کافی را ندارند. این دسته از بیماران کمترین آمار قتل های سریالی را نسبت به دسته دوم انجام می دهند ؛ اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی از دسته روانپریشی  و خود از گروه روان گسیختگی هستند  این بیماران به سختی می‌توانند بین واقعیت و تخیل تفاوت قائل شوند.برخی از اختلالات سایکوتیک کوتاه مدت می باشند که در پردازش شخصیتی باید به دقت مورد مطالعه قرار گیرند . دسته دوم مبتلایان به روان رنجوری یا وروتیسیزم[3] هستند که نه تنها بیشتر قاتلان سریالی بلکه بخش گسترده ای از جامعه مبتلا به این نوع از بیماری هستند و دسته بندی های مختلفی دارد . اما مهم ترین نکته اینجاست که فرد روانرنجور با طیف های مختلف روانشناسی به هر ترتیب بر درک محیطی کامل بر خلاف  روان پریش واقف است و او در واقع یک آسیب دیده از تنش های عاطفی ، جنسی ، شخصیتی و تعاملی است که به نوعی سعی در مخالفت ، مواظبت ، فرارو یا مقابله با رفتارهایی را دارد که توسط ارتباط با جامعه دریافت نموده است .

قتل های سریالی چه ویژگی هایی دارد ؟

فعل قتل اگر توسط قاتل با برنامه نه تصادفا بر اساس رویکردروانشناسی درونی وی تکرار شود قتل سریالی است. حال مقتولین می توانند از جامعه ، جنسیت ، رتبه بندی سنی، گروه های شغلی یا … انتخاب شود؛ فرض مهم این است که انگیزه قاتل نسبت به این نوع از گزینش، ریشه در اندیشه بالینی و آسیب های دریافتی و نگرش درونی سازی شده و یا نفرت و انزجار بر مبنای یک حادثه یا برخورد و گاهی باور هایی که به اجبار آنها را پذیرفته شده در وی شکل گرفته باشد . لذا انتظار می رود سریال رخ داده توسط قاتل بر اساس نوعی نظم در گزینش قربانیان باشد .

کدام قتل ها در محدوده تعریف قتل های سریالی قرار نمی گیرند ؟

قتل های کشتار جمعی مثل آنچه در جنگ ها رخ می دهد ، بمب گزاری ها و حملات تروریستی ، زیر گرفتن جمعیتی در خیابان توسط خودرو و یا حمله با سلاح سرد و گرم به جمعیتی بی دفاع و یا مسلح هیچ یک جزو قتل های سریالی نیست .

داستان چیست ؟

تعریفی جامع به صورت چکیده در محدوده 450 کلمه و البته بسته به پیچیدگی داستان کم یا بیشتر از داستانی که نوشته خواهد شد .

مشخص نمودن درصد واقع نگری فیلمنامه جنائی (قاتل سریالی) :

به ترتیب یکی از موارد زیر، مواضع خود را در مورد درصد واقع نگاری در داستان فیلمنامه بنویسد :

1. داستان این فیلمنامه،  یک اتفاق کاملا واقعی اثبات شده است و متن آن را از روی گزارش همراه با  مستندات جدی و دقیق که توسط پلیس یا خود قتل یا خانواده قاتل و یا مطلعین بی طرف گرد آوری شده خواهم نوشت؟
2. این داستان رخ داده ولی  با تغییراتی در متن به دلیل الف) فاصله زمانی زیادی که از آن داریم و در دست نبودن مستندات واقعی کافی ب) اخلاقی نبودن پردازش دقیق به آن و تاثیرات مخربی که پردازش واقعی به صحنه ها می تواند حقی را برای تکرار چنین اعمالی ایجاد نماید و یا دلایل غیر خواهم نوشت.

به عنوان مثال قتل های زنجیره ای که آقای x انجام می داد از نظر وی پاک سازی جامعه از زنان خیابانی و حفظ حریم دینی بوده . این اتفاق را در اروپا هم شاهد بودیم و یا تجاوز و سپس قتل زنانی با اخلاقیات نامناسب توسط کشیش کلیسا . در پردازش چنین داستان هایی توجه بیش از حد به اهداف و تدین قاتل و پرداختن به نگرش او برای قشری از جامعه امکان استقبال خواهد داشت و به نوعی تشویق و ترقیب در آن رخ داده لذا باید بخش هایی از نگرش های وی به گونه ای که قصد محکوم نمودن و موضع گیری خلاف واقعی را برای وی ایجاد نماییم انجام دهیم . توصیه می کنم به عنوان مثال بازپرس یا همسر یا مادر (هر چهره تاثیر گذاری که در داستان محبوبتی دارد به قاتل بگوید : بهتر نبود از راه دیگری وارد می شدی ؟ شاید اگر فرصت و شرایطی برای این زنان فراهم  می شد خود را اصلاح می کردند. فکر نمی کنی با گرفتن جانش فرصت اصلاح شدن را از آنها گرفتی مثال : اطرافیان گلنار (زن خیابانی مقتول) در دادگاه می گفتند همیشه از کارش پشیمان بود و فقط برای خرج و مخارجش این کار را می کرده حدام تلاش می کرد این کار را کنار بگذارد . [در اینجا هم توجه کنید با زیاده نویسی، حقی را متوجه زنان خیابانی یا هر شخصیت آسیب زننده اجتماعی دیگری ننمایید]    

در مورد موضوعات زیر بحث می کنیم :

• نحوه پردازش و صحنه نویسی قتل بر مبنای واقعیت
• نحوه پردازش و صحنه نویسی قتل بر مبنای تخیل نویسنده
• نحوه پردازش تصویری به ویژگی های شخصی قاتل

وقتی وضعیت روانی قاتل و نحوه نوشتن داستان  و خلاصه اولیه آن مشخص شد، شخصیت های مرتبط و حاضر در زندگی قاتل را انتخاب و حالات و شخصیت ها را در گوشه ای نوشته و روابط و تاثیرات آنها را با قاتل مورد بررسی قرار می دهیم . روابط عادی و روزانه، روابط شخصیت های موثر اما ناپایدار (مثل مردی که در کودکی قاتل را مورد آزار و تحصیر قرار داده) شخصیت هایی که در دوران سربازی یا دانشگاه و یا در محیط کار موقت یا غیره با آنها سرکار داشته و توانسته اند با حالات و صحبت ها و حتی رفتار و عکس العمل های خود از این شخصیت روان پریش یا روان رنجور یک قاتل بسازند. البته در نوع اول باید بیش صحنه ها متمرکز به حالات درونی که به صورت بصری قابل ادراک باشند پرداخت اما در حالت دوم شخصیت های مرتبط با قاتل و صحنه هایی که با آنها در تعامل است باید به دقت نوشته و پردازش شوند .  اگر مبنی داستان بر واقع نویسی است ، حتما صحنه هایی را که در گزارش و تحقیقات میدانی بدست آورده از پلیس یا روایات و مستندات قوی هستند را روبه روی خود گذاشته و اگر محل ها هنوز پا برجا هستند با رعایت حفظ حریم و مجوز های لازم و مراقبت و احترام به بازماندگان از صحنه جنایات، عکسو فیلم تهیه کرده لوکیشن را به دقت برای کارگردان شرح دهید و کپی مستندات را نیز برای مطالعه وی در فیلمنامه خود بگذارید . اگر داستان فیلمنامه بر مبنای تاثیر پذیری و یا ذهنیت خودتان است، اساس را روانشناسی قاتل، مقتولین و موثرین وی بگذارید و صحنه ها را بر اساس حالات روانی وی چنانچه در بند های پیشین شرح داده شد بنویسید .

در مورد موضوعات زیر ادامه می دهیم :

• نحوه تاثیر گذار نمودن حالات چهره قاتل به هنگام ارتکاب قتل
• نحوه تاثیر گذار نمودن حالات چهره مقتول هنگام به قتل رسیدن
• تصویری سازی اندیشه در صحنه قتل
• ادغام اندیشه فاعل و مفعول در صحنه قتل
• طراحی اندیشه قالب در صحنه قتل

[1] -elizasaidi

[2] – Psychosis

[3] Neuroticisim